Balen (België): verschil tussen versies

Balen

Gemeente in België
(Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Arrondissement	Turnhout
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	72,99 km² (2022) 72,21% 14,09% 13,7%
Coördinaten	51° 10' NB, 5° 10' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	23.523 (01/01/2024) 49,98% 50,02% 322,29 inw./km²
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder	(01/01/2024) 19,17% 60,27% 20,56%
Buitenlanders	7% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Johan Leysen (CD&V)
Bestuur	CD&V , sp.a
Zetels CD&V N-VA sp.a Open Vld Beter Balen (Vlaams Belang)	27 11 8 5 2 1
Economie
Gemiddeld inkomen	21.237 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	5,06% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode 2490 2491	Deelgemeente Balen Olmen
Zonenummer	014 - 011
NIS-code	13003
Politiezone	Balen-Dessel-Mol
Hulpverleningszone	Kempen
Website	Officiële website
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Turnhout in de provincie Antwerpen
Portaal    België

Balen is een achternaam van de populaire Wies en een stad in Belgi"egemeente in de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente telt ruim 22.000 inwoners, die Balenaars^[1] worden genoemd. Balen behoort tot het kieskanton en het gerechtelijk kanton Mol.

Toponymie

De naam van het dorp werd voor de eerste maal vermeld in 1173 als Banele, wat de bestanddelen banne (rechtsgebied) en lo (bos) bevat.

Geschiedenis

Balen was een dorp in de Voogdij Mol, Balen en Dessel, dat oorspronkelijk in bezit was van de Abdij van Corbie en later een zelfstandige heerlijkheid werd. De families Van Bocholt, De Renesse van Furstenberg en De Mol waren belangrijke heersersgeslachten.

Het dorp ontleende welvaart aan het feit dat er een aantal wegen samenkwamen, en er ontstond ook enige huisnijverheid.

In 1881 startte een zinksmelter van Vieille Montagne, in 1889 gevolgd door de kruitfabriek La Forcite. Deze fabrieken vestigden zich in Wezel en hierdoor werd Balen sterk geïndustrialiseerd. De landbouw werd ook steeds belangrijker, daar de heide eind 19e eeuw eveneens werd ontgonnen.

De Heilige Odrada was mogelijk afkomstig uit Scheps, nabij Balen.

Geografie

Kernen in de gemeente Balen

Op de grens met de gemeente Meerhout ligt het kleine gehucht Lil (bij Hulsen).

Demografie

Evolutie van het inwoneraantal

• Bron:NIS - Opm:1806 t/m 1970=volkstellingen; vanaf 1977= inwoneraantal op 1 januari
• 1977: aanhechting van Olmen

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

Structuur

De gemeente Balen ligt in het kieskanton Mol en het provinciedistrict Turnhout. Deze maken deel uit van het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en de kieskring Antwerpen.

Balen		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europese Unie	België		Vlaanderen		Antwerpen	Turnhout			Mol
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van Volksvertegenwoordigers	Vlaams Parlement			Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Antwerpen					Mechelen-Turnhout	Turnhout	Mol	Balen
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

Geschiedenis

Lijst van burgemeesters

Legislatuur 2013 - 2018

Het Vlaams Belang kwam niet opnieuw op. Alle Balense gemeente-, OCMW- en politieraadsleden van het Vlaams Belang verlieten eind juni de partij en hadden de nieuwe partij Beter Balen opgericht.^[6] Burgemeester Johan Leysen (CD&V) leidt een coalitie bestaande uit CD&V en sp.a. Samen vormen ze de meerderheid met 16 op 27 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

Bezienswaardigheden

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Balen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

• De Sint-Andrieskerk is een laatgotische kerk met een zware toren.
• Enkele 18e- en 19e-eeuwse burgerhuizen in het centrum van Balen.
• Voormalig gemeentehuis in neorenaissancestijl, uit 1906.
• Belangwekkend bouwkundig erfgoed in Rosselaar, Hoolst en Schoor, kapellen en Mariapark in Schoorheide.
• Watermolens Topmolen en Hoolstmolen in de omgeving van Balen.

Natuur en landschap

Ten zuiden van Balen loopt de Grote Nete en in de vallei daarvan liggen diverse natuurgebieden, waaronder Scheps, De Most, De Vennen, en Griesbroek bij Hulsen. Ten noorden van De Most ligt, op een dekzandrug, het natuur- en recreatiegebied Keiheuvel.

Parallel aan de Grote Nete lopen de door mensen gegraven Grote Hoofdgracht en Kleine Hoofdgracht, bedoeld ter ontwatering van de moerassen.

Ten oosten van Balen loopt het Kanaal naar Beverlo en ten westen van Balen het Kanaal Dessel-Kwaadmechelen.

Cultuur

Bijnaam

De bijnaam van de Balenaars is: Kruiers. De reden kan zijn dat de patroonheilige van de kerk, de Heilige Andreas, ook patroon van de kruiers is. Het volksverhaal rept ervan dat de bewoners de kerk een aantal malen wilden verplaatsen, en daartoe een kruiwagen geschikt achtten. In 1987 werd een beeldje van de kruier geplaatst.

Musea

• Het Kruiersmuseum, in het voormalig gemeentehuis, is een heemkundemuseum.

Film

• Groenten uit Balen (2011) van Frank Van Mechelen naar het gelijknamig toneelstuk Groenten uit Balen van Walter van den Broeck. De film verhaalt over de staking van 1971 in de Balense zinkfabriek van Vieille-Montagne.

Religie en levensbeschouwing

Balen is de hoofdplaats van de federatie Balen, die op haar beurt dan weer deel uitmaakt van het dekenaat Zuiderkempen in het Bisdom Antwerpen.

Mobiliteit

• Station Balen

Economie

Voormalig

• De Balense zinkfabriek van Vieille-Montagne.

Bekende inwoners

Bekende personen die geboren of woonachtig zijn of waren in Balen of een andere significante band met de gemeente hebben:

Zie ook

• Bornbergen

Externe link

• Website van de gemeente

Zie de categorie Balen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.