Asterix

Asterix is de hoofdpersoon van een serie stripverhalen gemaakt door de Franse tekenaar Albert Uderzo en scenarioschrijver René Goscinny, die elkaar in Brussel leerden kennen.

Het origineel van het eerste verhaal, Astérix le Gaulois, werd gepubliceerd op 29 oktober 1959 in het Franse stripblad Pilote. Het gelijknamige album kwam uit in 1961, in een oplage van 6000 exemplaren. Daarna volgden er nog vele.
In Nederland werden de verhalen gepubliceerd in het stripweekblad Pep.

Naast de originele taal, Frans, werden de albums vertaald naar vele andere talen en dialecten waaronder Nederlands, Fries, Limburgs, Twents en het Latijn. Vanaf 2002 verschijnen de Nederlandse albums in een nieuwe vertaling, waardoor een aantal onvertaalde Franse namen alsnog een Nederlandstalige versie krijgen.

De strips werden uitgebracht in meer dan 70 landen (waaronder China, Groenland, India, Rusland en Vietnam).

Na het overlijden van Goscinny in 1977 ging Uderzo alleen door met het uitbrengen van nieuwe verhalen. Uit respect wordt de naam van Goscinny hier nog steeds op vermeld. Het laatste album met Goscinny, 'Asterix en de Belgen', verscheen in 1979, twee jaar na zijn dood.

De strips verhalen van een dorpje in Gallië (Bretagne), dat er in is geslaagd om de invasie door de Romeinen onder aanvoering van Julius Caesar te weerstaan met behulp van een toverdrank die de Galliërs oersterk en daardoor onoverwinnelijk maakt.

Het idee van deze onoverwinnelijkheid is mogelijk terug te voeren op en uitspraak van Julius Caesar in zijn Commentarii de bello Gallico:"Horum omnium fortissimi sunt Belgae" "Van hen allen zijn de Belgen de dappersten" (over de Galliërs). In de Romeinse tijd behoorde Noord-Frankrijk nog toe aan de Belgen. Maar er is natuurlijk ook die andere uitleg: in Bretagne wordt hier en daar nog Bretons gesproken, alsof de Romeinen er nooit geweest waren.

Het succes van de verhalen is terug te voeren op een aantal zaken: de hilarische gevechten met de Romeinen, terugkerende elementen (running gags) zoals de zeerovers, anachronismen waarbij hedendaagse personen en situaties in de Oudheid worden geplaatst en de vele woordgrappen. Vooral deze laatste zijn ook in de vertaling goed overgenomen hoewel het origineel erg op Frankrijk is georiënteerd.

Belangrijke personages

Muur over Asterix in Brussel
  • Asterix, de hoofdfiguur, klein maar slim. De naam van Asterix komt van het teken *, de asterisk.
  • Obelix, die als kind in de ketel met toverdrank gevallen is en daarom voor zijn leven al genoeg toverdrank heeft gehad. Af en toe, bij verschillende avonturen, krijgt hij nog wel eens een slokje. Dat dit maar zo weinig gebeurt verdriet hem zeer. De naam Obelix komt van het Franse woord Obèle; het kruisvormige leesteken †. Ze heten dus eigenlijk kruis en ster. Obelix verwijst tevens naar obelisk. Een bekende uitspraak van Obelix is: Rare jongens die... waarna een nationaliteit volgt.(deze uitspraak is zo bekend dat hij in het VanDale woordenboek staat)
  • Idefix, het hondje van Obelix (van het Franse idée fixe). Is altijd zeer verdrietig wanneer er een boom ontworteld wordt.
  • Panoramix, de druïde, van belang omdat hij de enige is die de toverdrank kan brouwen. Daarnaast weet hij ook veel andere recepten. Hij is eigenlijk de verstandigste in het dorp en de enige die nimmer meedoet aan scheld- en vechtpartijen. Saai is hij echter niet - hij kan best lachen om een goede grap. En hij heeft er geen bezwaar tegen dat de dorpsgenoten de Romeinen afranselen.
  • Heroïx, de hoofdman van het dorp. In het Frans en in de oudere Nederlandse vertalingen heet hij Abraracourcix. Dit is een woordspeling: à bras raccourcis betekent letterlijk met verkorte armen maar figuurlijk altijd klaar om erop te slaan. Hoewel Heroïx meestal de beslissingen neemt, wordt Panoramix gezien als de wijze man van het dorp.
  • Kakofonix, de bard van het dorp, wiens gezang echter door de rest van de dorpelingen niet gewaardeerd wordt. In het Frans en in de oudere Nederlandse vertalingen heet hij Assurancetourix. Die naam is een Franse woordspeling: Assurance à tous risques hetgeen letterlijk betekent verzekering tegen alle risico's (in Nederland wordt dat meestal "allrisk verzekering" genoemd), en dat figuurlijk wil zeggen dat hij degene is die overal voor moet boeten (net als die verzekering altijd alles betaalt). Kakofonix is in sommige albums ook leraar. In de jaren '50 van de vorige eeuw waren veel Franse leraren na hun uren ook verzekeringsagent. Klassiek was bij de Galliërs een bard ook een boodschapper tussen de goden en de mensen. Het gebrek aan respect dat de Galliërs hebben in Kakofonix, is dus luchtig op te nemen.
  • Julius Caesar, de Romeinse dictator die het niet kan verkroppen dat hij niet heel Gallië kan veroveren.

Andere personages

Zie voor een volledige lijst van de personages uit de albums waaraan Goscinny nog heeft meegewerkt: Personen in Asterix.

  • Kostunrix, hij is de visboer van het dorp. In het Frans heet hij Ordralfabétix. Er is in Nederland eens een parodie uitgegeven waarin hij Vistix heet. Zijn vissen zijn (vanaf De Ziener) altijd bedorven, en deze zijn dan ook altijd weer dé aanleiding om een dorpsruzie te laten uitbarsten. Zelf is hij rond en dik, hij heeft een vrouw (Ielosubmarine) en een zoontje.
  • Hoefnix, hij is de smid. In het Frans heet hij Cetautomatix, en in oudere Nederlandse veries van het eerste deel komt hij onder deze naam even voor. Hij is het die vooral de ruzies uitlokt met Kostunrix, door opmerkingen over de vis te maken. Ook is het zijn taak Assurancetourix van het zingen af te houden.
  • Nestorix, hij is de oudste en waarschijnlijk ook de hitsigste van het dorp. In het Frans heet hij Agécanonix. Hij is getrouwd met een jonge bloedmooie vrouw (die minstens 4 koppen groter is dan hijzelf) en die hem zwaar onder de pantoffel heeft. Hij loopt met een kruk maar hij kan ook rennen als een kievit. Daarnaast heeft hij altijd een uitgesproken mening.
  • Bellefleur, zij is de vrouw van Abraracourcix. In het Frans heet ze Bonemine, een verbastering van 'bonne mine', goed gehumeurd. Ze is altijd bezig met het huishouden, en zo niet dan is ze aan het roddelen met de andere vrouwen uit het dorp. Altijd als het misloopt zit ze te klagen dat ze liever in Lutetia (Parijs) zou wonen, net als haar broer.
  • De Piraten, een groep zeerovers die Asterix en Obelix steeds weer tegenkomen. Bestaande uit: Roodbaard (de kapitein), Triplix (hulpje), Erix (zoon van Roodbaard), Baba (voormalig slaaf die nu het kraaiennest bemant en die de R niet kan uitspreken) en nog een heel ander stel bijfiguren. Als de Galliërs een zeereis maken (en zelfs als ze even oversteken naar een eilandje in de buurt) komen ze steevast de piraten tegen, en steeds heeft dat tot gevolg dat het piratenschip ten onder gaat. Alleen in 'De koperen ketel' komen de piraten ongeschonden (en zelfs rijker) uit de strijd. En tijdens de reis van Nicae naar Massilia (per roeiboot) in 'De ronde van Gallië' komen de piraten bij uitzondering niet ter sprake.
  • Walhalla (betekenis: hemel), zij is zogezegd de mooiste vrouw uit de strip. In het Frans heet ze Falbala. Ze komt van oorsprong uit het dorp en is later in Condatum gaan studeren. Obelix - en later ook Asterix - hebben een oogje op haar, hoewel ze tijdens een verhaal trouwt met Tragicomix. Met hem woont ze in Condatum.
  • Tragicomix, hij is de minnaar van Walhalla. Een lange, knappe man, die ook sterk en slim is. In Asterix in het eerste legioen werd hij gedwongen naar Afrika te gaan om daar als soldaat voor Caesar te vechten. Daar wordt hij bevrijd door Asterix en Obelix.
  • Cleopatra, zij wordt in Asterix en Cleopatra de vrouw van Julius Caesar. Historisch gezien is dit waarschijnlijk incorrect. Ze woont in opvolgende albums samen met Caesar in Rome, en later in Alexandrië. Ze komt enkele keren in de strips voor, en krijgt samen met Caesar een zoon. Van die zoon (in De zoon van Asterix) wordt gezegd dat hij later als Ptolemaeus over Egypte zal regeren, wat historisch niet klopt.
  • Pompeius, hij komt enkele keren in de strip als de gezworen vijand van Caesar voor die het hem zo moeilijk mogelijk wil maken.(zie:Asterix en Latraviata)

Lijst van stripalbums

Zie Lijst van albums van Asterix voor een volledige lijst van stripalbums

Films

Er werden al zeven tekenfilms over Asterix gemaakt. De nieuwste is in 2006 uitgekomen: Asterix en de Vikingen (en, Astérix et les Vikings) gebaseerd op het album Asterix en de Noormannen (Astérix et les Normands).

Er zijn twee speelfilms uitgebracht:

  • Astérix & Obélix contre César (1999, regie Claude Zidi)
  • Astérix & Obélix: Mission Cléopatre (2002, regie Alain Chabat)

In beide werden de rollen van Asterix en Obelix gespeeld door respectievelijk Christian Clavier en Gérard Depardieu.

Een derde speelfilm, getiteld Astérix Aux Jeux Olympiques, met onder andere Benoît Poelvoorde en Jean-Claude Van Damme, zou in 2008 in de zalen spelen.


Voorkomen van bestaande personen

Zoals in veel strips zijn in Asterix strips karakters getekend aan de hand van bestaande personen. Deze spelen geen hoofdrol zoals Julius Caesar en Cleopatra.

Voorkomende personen zijn:

Trivia

  • De eerste Franse satelliet (gelanceerd op 26 november 1965), officieel A1 genoemd, kreeg van ruimtevaartdeskundigen het koosnaampje Astérix mee.
  • In Parijs is er sinds de jaren '80 een Asterix en Obelix-pretpark, genaamd Parc Astérix.
  • De lancering van het 33ste Asterix-album (Het Geheime Wapen) ging gepaard met een nooit geziene reclamecampagne. Zo droegen twee vliegtuigen van SN Brussels Airlines afbeeldingen van Astérix & Obelix en werd op 23 augustus het volledige Astérix-dorp nagebouwd op de Grote Markt van Brussel. Manneken Pis zal als Obelix verkleed zijn. In de Washuisstraat werd een muurschildering en in de hal van het Brusselse Stripmuseum een standbeeld van Astérix ingehuldigd. In het museum kon men ook als enige door de Belgische Post uitgebrachte Astérix postzegels voorverkopen.
  • Het Gallische dorpje is gebaseerd op het Franse vissersdorpje Erquy (Bretagne), dat de titel De geboorteplaats van Asterix draagt.
  • In de jaren 1990 maakte een Britse krant melding van een opgraving in Bretagne, waar een Keltisch dorp was opgegraven, waarvan de ruïnes nog zo goed intact waren dat er geen twijfel bestond: dit was precies het dorp van Asterix! Die editie verscheen echter wel op 1 april.
  • In Eindhoven is een studenten-atletiekvereniging naar Asterix vernoemd
  • De studievereniging W.S.V. Hoefnix van Fontys Hogeschool Werktuigbouwkunde uit Eindhoven is naar de smid uit Asterix en Obelix vernoemd.
  • In Delft zijn twee disputen vernoemd naar Idefix
  • De oudledenvereniging van de Maastrichtse studentenvereniging KoKo heet Idefix.

Externe links

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Asterix op Wikimedia Commons.
source: https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Asterix&oldid=5242737