Armatuur: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 23 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q815738
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(24 tussenliggende versies door 17 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[File:Lamps EM Belysning Viborg Denmark 2016-12-30-.jpg|thumb|240px|Armaturen voor gebruik binnenshuis]]
[[Bestand:Paaltoparmatuur.jpg|right|100px|thumb|Paaltoparmatuur]]
Een '''armatuur''' is een draagconstructie met lamphouder(s), voor een of meer lichtbronnen (van het Latijn ''armatura'' = bewapening, uitrusting; ''arma'' = wapen). In de volksmond wordt zowel de armatuur, de lichtbron, of het samenstel ervan, veelal een 'lamp' genoemd.
[[Bestand:Industria_open_kwiklamp_armatuur.jpg|right|100px|thumb|Opschuifarmatuur]]
[[Bestand:Opzetarmatuur.jpg|right|100px|thumb|Opzetarmatuur]]


== Indeling ==
Een '''armatuur''' is een draagconstructie voor één of meerdere lichtbronnen, van het Latijn ''armatura'' = bewapening, uitrusting; ''arma'' = wapen. Een armatuur bevat een fitting met een lichtbron.
Armaturen kan men op verschillende wijze indelen:
*naar de ''aard van verlichting'' in die voor directe, overwegend directe, diffuse, overwegend indirecte en indirecte verlichting;
*naar de plaats van ''toepassing'' in armaturen voor binnen- en buitenverlichting, opbouw- en inbouwarmaturen en typen die toepassing vinden voor industriële en sfeer- of decoratieve verlichting;
*naar het ''materiaal'' waarvan ze zijn vervaardigd, decoratieve armaturen kunnen van veel verschillende materialen zijn gemaakt. Armaturen voor industriële toepassing worden doorgaans van [[metaal]] (meestal [[staal (legering)|staal]] of [[aluminium]]) of [[Kunststof (materiaal)|kunststof]] vervaardigd;
*naar hun ''constructie'' in gewone, druipwaterdichte, waterdichte, stofontploffingsvrije en gasontploffingsvrije armaturen;
*naar hun ''vorm'' in ballon-, schaal-, schort-, diepstraal-, breedstraalarmaturen; verder kronen, troggen en andere typen armaturen voor buisvormige lampen;
*naargelang hun wijze van ''bevestiging'' in plafond-, wand-, hang-, staande, buispendel-, en snoerpendelarmaturen.


De ''verhuisfitting'' is de "hangarmatuur" die slechts bestaat uit het noodzakelijke om een lichtbron aan te sluiten op een [[lasdoos]] in het plafond.
Armaturen kunnen aan de muur of aan het plafond bevestigd worden. Lantaarnpalen zijn voorzien van 1 of meer armaturen.
Sommige armaturen, onder andere bureaulampen, kunnen gemanipuleerd worden zodat de lichtbron optimaal functioneert.

Armaturen worden van [[metaal]] (meestal [[Staal (legering)|staal]] of [[aluminium]]) of [[kunststof]] vervaardigd.


== Enkele bijzonderheden ==
Armaturen dienen dusdanig te zijn uitgevoerd dat er geen verblinding optreedt bij de waarneming van voorwerpen. Er dient schaduwwerking aanwezig te zijn; dit is voor een natuurlijke waarneming noodzakelijk. De constructie dient verder zo te zijn dat de door de lichtbron ontwikkelde warmte voldoende wordt afgevoerd. De armatuur mag in geen geval zo warm worden dat er brandgevaar ontstaat of de isolatie beschadigd raakt.
Een veelvoorkomende armatuur is de ''[[Fluorescentielamp|tl]]-armatuur''. Dat is vaak een simpele witte 'balk' die één of meerdere tl-buizen draagt. In die balk zijn de [[tl-starter|starter]] en het [[voorschakelapparaat]] ingebouwd.
Een veelvoorkomende armatuur is de ''[[Fluorescentielamp|tl]]-armatuur''. Dat is vaak een simpele witte 'balk' die één of meerdere tl-buizen draagt. In die balk zijn de [[tl-starter|starter]] en het [[voorschakelapparaat]] ingebouwd.
In hoge hallen of boven tafels word veelal het ''trogarmatuur'' gebruikt, dat is een tl armatuur met een reflector.
In hoge hallen of boven tafels wordt veelal een ''trogarmatuur'' gebruikt, dat is een tl-armatuur met een reflector.

Bij armaturen voor [[Straatlantaarn|lantaarnpalen]] en lichtmasten onderscheidt men: paaltoparmaturen, opschuif- en/of opzetarmaturen. Bij een ''paaltoparmatuur'' zit de lichtbron recht boven de mast, in het midden van de armatuur. Een ''opschuifarmatuur'' wordt met een draagarm gemonteerd aan de lichtmast of aan een muursteun. Bij een ''opzetarmatuur'' plaatst men de armatuur direct op de mast zonder draagarm. Verder bestaat er nog de ''opschuif-opzetarmatuur''. Deze armatuur is geschikt voor zowel opschuif- als opzetmontage.

== Galerij ==
<gallery>
Bestand:Paaltoparmatuur.jpg|Paaltoparmatuur
Bestand:Industria open kwiklamp armatuur.jpg|Opschuifarmatuur
Bestand:Opzetarmatuur.jpg|Opzetarmatuur
</gallery>


{{Commonscat|Lighting fixtures}}
De lichtkappen van [[lantaarnpaal|lantaarnpalen]] en lichtmasten worden ''paaltoparmatuur'' genoemd. ''Opschuifarmaturen'' worden met een draagarm gemonteerd aan de lichtmast of aan een muursteun. Verder bestaan er ''opschuif-opzet''-armaturen. Deze zijn een combinatie van de laatste twee.
{{Commonscat|Lamps}}


[[Categorie:Verlichting]]
[[Categorie:Verlichting]]

Huidige versie van 27 dec 2020 om 23:06

Armaturen voor gebruik binnenshuis

Een armatuur is een draagconstructie met lamphouder(s), voor een of meer lichtbronnen (van het Latijn armatura = bewapening, uitrusting; arma = wapen). In de volksmond wordt zowel de armatuur, de lichtbron, of het samenstel ervan, veelal een 'lamp' genoemd.

Indeling

Armaturen kan men op verschillende wijze indelen:

  • naar de aard van verlichting in die voor directe, overwegend directe, diffuse, overwegend indirecte en indirecte verlichting;
  • naar de plaats van toepassing in armaturen voor binnen- en buitenverlichting, opbouw- en inbouwarmaturen en typen die toepassing vinden voor industriële en sfeer- of decoratieve verlichting;
  • naar het materiaal waarvan ze zijn vervaardigd, decoratieve armaturen kunnen van veel verschillende materialen zijn gemaakt. Armaturen voor industriële toepassing worden doorgaans van metaal (meestal staal of aluminium) of kunststof vervaardigd;
  • naar hun constructie in gewone, druipwaterdichte, waterdichte, stofontploffingsvrije en gasontploffingsvrije armaturen;
  • naar hun vorm in ballon-, schaal-, schort-, diepstraal-, breedstraalarmaturen; verder kronen, troggen en andere typen armaturen voor buisvormige lampen;
  • naargelang hun wijze van bevestiging in plafond-, wand-, hang-, staande, buispendel-, en snoerpendelarmaturen.

De verhuisfitting is de "hangarmatuur" die slechts bestaat uit het noodzakelijke om een lichtbron aan te sluiten op een lasdoos in het plafond.

Enkele bijzonderheden

Armaturen dienen dusdanig te zijn uitgevoerd dat er geen verblinding optreedt bij de waarneming van voorwerpen. Er dient schaduwwerking aanwezig te zijn; dit is voor een natuurlijke waarneming noodzakelijk. De constructie dient verder zo te zijn dat de door de lichtbron ontwikkelde warmte voldoende wordt afgevoerd. De armatuur mag in geen geval zo warm worden dat er brandgevaar ontstaat of de isolatie beschadigd raakt.

Een veelvoorkomende armatuur is de tl-armatuur. Dat is vaak een simpele witte 'balk' die één of meerdere tl-buizen draagt. In die balk zijn de starter en het voorschakelapparaat ingebouwd. In hoge hallen of boven tafels wordt veelal een trogarmatuur gebruikt, dat is een tl-armatuur met een reflector.

Bij armaturen voor lantaarnpalen en lichtmasten onderscheidt men: paaltoparmaturen, opschuif- en/of opzetarmaturen. Bij een paaltoparmatuur zit de lichtbron recht boven de mast, in het midden van de armatuur. Een opschuifarmatuur wordt met een draagarm gemonteerd aan de lichtmast of aan een muursteun. Bij een opzetarmatuur plaatst men de armatuur direct op de mast zonder draagarm. Verder bestaat er nog de opschuif-opzetarmatuur. Deze armatuur is geschikt voor zowel opschuif- als opzetmontage.

Galerij

Zie de categorie Lighting fixtures van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.