Johan Cruijff ArenA: verschil tussen versies

Johan Cruyff ArenA
Johan Cruijff ArenA
UEFA
Bijnaam	Johan Cruyff Arena
Plaats	Amsterdam
Capaciteit	53.502[1]
Bouwjaar	1993-1996
Geopend	14 augustus 1996
Kosten	€ 96.000.000,-
Bespelers	Ajax Amsterdam Admirals (1996-2007) Nederlands elftal Deelnemers Johan Cruijff Schaal
Eerste wedstrijd	Ajax - AC Milan (0-3)
Veldafmetingen	105 x 68 meter [2]
Afbeeldingen
De ArenA tijdens een wedstrijd (finale Europa League, 2013)
Portaal    Sport

De Amsterdam ArenA is een multifunctioneel stadion aan de noordwest-kant van de ArenA Boulevard op nog geen 200 meter ten westen van Station Amsterdam Bijlmer ArenA. Het is met 53.502 zitplaatsen het grootste stadion van Nederland. Sinds 14 augustus 1996 is het de thuisbasis van de voetbalclub AFC Ajax. Ook de american footballers van Amsterdam Admirals speelden er hun thuiswedstrijden.^[3]

Met een helling van 37 graden zijn de tribunes van de ArenA de op drie na steilste van Europa. In 2020 is de ArenA één van de speelstadions voor het EK.

Geschiedenis

Vanaf 1989 ontwikkelde Ajax plannen voor een nieuw stadion. Het oude stadion De Meer voldeed niet meer aan de eisen. Vanaf 1993 waren de plannen voor de Amsterdam ArenA definitief.

Opening

De Amsterdam ArenA werd op 14 augustus 1996 met een ceremonie door koningin Beatrix geopend. Hierbij zong Trijntje Oosterhuis de voor deze gelegenheid geschreven hymne De zee. Frank Rijkaard maakte met een fakkel een groter vuur aan. Op 6, 7 en 8 september trad Tina Turner als eerste internationale artiest op in de ArenA. Met haar Wildest Dreams Tour werd de ArenA met in totaal 155.000 fans geopend.

Eerste doelpunten

Na de openingsceremonie werd de eerste wedstrijd in het stadion gespeeld tussen Ajax en AC Milan. Ajax verloor dit vriendschappelijk duel met 0-3. Het eerste doelpunt in het stadion werd gemaakt door Dejan Savićević. Het eerste officiële doelpunt werd gescoord door Marc Degryse namens PSV tijdens de strijd om de Johan Cruijff Schaal. Het eerste officiële Nederlandse doelpunt werd tijdens dezelfde wedstrijd ook namens PSV, gescoord door René Eijkelkamp. Het eerste Ajax-doelpunt werd op 21 augustus 1996 gemaakt door Kiki Musampa, in de 81e minuut van de competitiewedstrijd tegen NAC.

Architectuur

Architect Rob Schuurman ontwierp de ArenA. Er ging een ontwerpfase van tien jaar aan vooraf. Opmerkelijk voor een project van deze omvang en vernieuwing, werd het binnen de begroting opgeleverd. Schuurman bouwde ook het olympisch stadion van Tunesië, het Stade 7 November in Radès, een voorstad van Tunis.

Dak

De ArenA heeft een dak dat kan worden dichtgeschoven bij slecht weer. Dit dak bestaat uit twee delen van elk 37 bij 190 meter en weegt 520 ton. Het dak kan in 18 minuten geopend of gesloten worden.^[4] De ArenA en GelreDome zijn de enige stadions in Nederland waarbij dit mogelijk is.

Voorgeschiedenis, locatie, overbouwing

Het stadion werd eind jaren 80 als project gelanceerd om voor Ajax een betere toekomst te bieden dan het oude thuisstadion De Meer in de Watergraafsmeer in Amsterdam. Het werd aanvankelijk ontworpen voor de kandidatuur van Amsterdam voor de Olympische Zomerspelen in 1992, die echter naar Barcelona gingen.

Destijds ging het plan gepaard met kritiek en bezwaren van buurgemeentes en particulieren. Het stadion was aanvankelijk half op grondgebied van de gemeente Ouder-Amstel gesitueerd. Die voelde daar niets voor, en daarop werd het stadion binnen de gemeente Amsterdam over de Burgemeester Stramanweg gebouwd, met onder het stadion een parkeergarage (het Transferium genaamd) op maaiveldniveau en een niveau hoger. Begin jaren 90 verklaarde de Raad van State alle bezwaren tegen de bouw ongegrond. De bouw startte in 1993 en duurde drie jaar.

Grasmat

De onderkant van het stadion ligt op 8 meter 40 boven het maaiveld. De Amsterdam ArenA kampte met problemen met de grasmat. Oorspronkelijk was gekozen voor een geheel verrijdbare grasmat, die buiten het stadion kon worden geparkeerd, vergelijkbaar met de GelreDome in Arnhem. Hieraan zou een gedeelte van het parkeerterrein worden opgeofferd. In het uiteindelijk ontwerp was dit niet meer mogelijk. Tegenwoordig plaatst de Amsterdam ArenA lampen na elke wedstrijd. De lampen staan de hele week op het veld. De lampen bevorderen de groei en het herstel van de grasmat. Tegenwoordig wordt de grasmat nog maar 1 x per jaar vervangen. Het sluitbare dak heeft het voordeel dat bij slecht weer het veld bespeelbaar blijft, maar het is minder voordelig voor de kwaliteit van de grasmat omdat zon, regen en wind vereist zijn voor goede groei van het gras.

Belangrijke evenementen

Naast interlands van het Nederlands elftal, de wedstrijd om de Johan Cruijff-schaal en wedstrijden van Ajax wordt het stadion ook voor andere belangrijke voetbalwedstrijden gebruikt. Zo werd er in 1998 de Champions League-finale gespeeld. Real Madrid versloeg Juventus met 1-0 door een doelpunt van Predrag Mijatović. Tijdens Euro 2000, het Europese Kampioenschap voetbal in 2000, georganiseerd door Nederland en België, werden er drie poulewedstrijden, een kwartfinalewedstrijd en een halve-finalewedstrijd gespeeld.

In 2013 werd de finale van de Europa League in de ArenA gespeeld. Chelsea won daarin met 2-1 van Benfica.^[5]

Op 19 september 2014 werd bekend dat de ArenA drie groepswedstrijden en 1 wedstrijd in de knock-outfase gaat organiseren bij het EK 2020 dat over heel Europa gespeeld gaat worden ter ere van het 60 jarige bestaan van de UEFA.

In de laatste week van juli of de eerste week van augustus stond het jaarlijks terugkerende Amsterdam Tournament op het programma. Wat was begonnen als het Euro Six' toernooi in de winterstop, er werd gespeeld op een veld van een zaalformaat, is in 1999 overgegaan in het door IEP Tournaments georganiseerde Amsterdam Tournament. Een aantal internationale topclubs hebben meegedaan; Manchester United, FC Barcelona, AC Milan, Arsenal, Internazionale, Liverpool, FC Porto, Galatasaray, Boca Juniors, Lazio Roma, Santos, Valencia, Parma, Panathinaikos en River Plate. Dit toernooi beloonde aanvallend voetbal door behalve punten toe te kennen bij gelijkspel of een overwinning ook ieder gemaakt doelpunt te belonen met één punt. In 2009 is het toernooi voor het laatst gespeeld.

Daarnaast wordt het stadion gebruikt voor popconcerten en andere grote manifestaties. Vele artiesten hebben reeds opgetreden in de ArenA, waaronder Muse, Phil Collins, U2, Céline Dion, The Rolling Stones, AC/DC, Simon & Garfunkel, Michael Jackson, Metallica, Red Hot Chili Peppers, Robbie Williams, Tina Turner, Lenny Kravitz, Bon Jovi, Eminem, David Bowie, Luciano Pavarotti, André Hazes (ook werd hier zijn afscheidsconcert gehouden, nadat hij op 23 september 2004 was overleden), Madonna, Justin Timberlake, Genesis, The Police en René Froger. In 2008 hebben Madonna, Bruce Springsteen, Bon Jovi, Céline Dion en André Rieu in de ArenA opgetreden. Hoewel het stadion geschikt zou zijn voor concerten is de kritiek vaak niet van de lucht. Met name de geluidskwaliteit wordt vaak als bedroevend omschreven. De Amsterdam ArenA heeft een traject ingezet waarbij door speciale doeken in de dakconstructie beoogd wordt om de geluidskwaliteit te verhogen. Bij tournees van de grote artiesten wordt echter veel gebruikgemaakt van een standaard podium- en geluidsopstelling. Wat in het ene stadion perfect klinkt, hoeft in de ArenA nog niet zo te klinken en omgekeerd.

In mei en/of juni vinden er vaak concerten plaats van de Toppers in Concert. In juli vanaf 2000 wordt in de ArenA het door ID&T georganiseerde dancefestijn Sensation gehouden.

In 2002 werd er een feest gehouden voorafgaande aan het huwelijk van kroon-prins Willem Alexander met prinses Maxima.

Van 9 tot en met 11 juni 2005 vond er de zesde uitreiking van de IIFA-Awards plaats.^[6] Bij het evenement dat werd gepresenteerd door Shahrukh Khan traden er onder andere de Bollywood-sterren Aishwarya Rai, Abishek Bachchan en Amitabh Bachchan alsmede illusionist Hans Klok op.^[7][8]

In het begin kreeg ook het betalingssysteem met de zogenaamde Arena's veel kritiek. Deze speciale munteenheid maakte het lastig uitgaven te berekenen. Na verloop van tijd werd overgegaan op een betaalpasjessysteem in guldens. De pasjes maken een efficiënt betalingsproces mogelijk, ze zijn op veel punten in het stadion verkrijgbaar, tegen zowel contante als pinbetaling. Indien pasjes niet geheel zijn opgemaakt kunnen ze worden bewaard tot een volgend evenement of worden ingeleverd bij de vaste verkooppunten. De resterende waarde ontvangt men dan terug. Veel bezoekers zien de pasjes als verzamelobject omdat voor diverse concerten en wedstrijden speciale ontwerpen worden gemaakt.

De skyboxen worden deels verhuurd als kantoor- en conferentieruimte.

Uitbreidingen en toekomstplannen

De eerste aanzienlijke uitbreiding van de stadioncapaciteit vond plaats in het kader van Euro 2000. De capaciteit werd verhoogd naar 52.140 zitplaatsen door onder meer 700 stoelen bij te plaatsen in de gracht: 500 aan de oost- en 200 aan de westzijde. In twee hoeken werden tribunes gebouwd met ieder 120 zitplaatsen. Verder kwamen er 12 skyboxen bij met ieder 10 zitplaatsen en vier lounges met plaats voor ieder 20 toeschouwers. Daarmee passeerde de ArenA de Kuip als het grootste voetbalstadion van Nederland.^[9] Enkele maanden na het Europees kampioenschap verdwenen de hoektribunes weer, maar bleven de noodtribunes aan de lange zijden behouden.

In 2003 werd een rolstoelplatform gerealiseerd door het veld aan de noordkant uit te breiden. Momenteel kunnen in totaal 145 rolstoelgebruikers en begeleiders de wedstrijden bijwonen: 80 op het platform en 65 elders in het stadion.^[10]

Zes jaar later vond een volgende uitbreiding plaats. Door extra rijen stoelen te plaatsen voor de tribunes in de grachten, steeg de capaciteit opnieuw, dit maal met 700 plaatsen.^[11]

Begin 2013 en begin 2015 werden permanente tribunes opgeleverd in de grachten aan respectievelijk de west- en oostkant van het stadion. In 2013 ging het aantal zitplaatsen gefaseerd omhoog van 52.960 naar 53.052. In de winterstop van het seizoen 2014/2015 steeg de capaciteit verder naar 53.346 plaatsen.^[12] In de zomer van 2015 werd een nieuwe demontabele tribune opgeleverd aan de noordkant van het stadion. Het stadion beschikt sindsdien over 53.502 stoelen, exclusief het rolstoelplatform.^[1]

Bij de officiële kandidaatstelling voor de organisatie van het Europees Kampioenschap voetbal in 2020 werd duidelijk dat de Arena zal worden uitgebreid. De capaciteit zou moeten stijgen naar ongeveer 56.000 zitplaatsen.^[13] Daarnaast moeten de omlopen om de tribunes worden verruimd, zijn er meer roltrappen, meer horecapunten en meer sanitaire voorzieningen gepland en gaat het stadion over op het gebruik van duurzame energie. Daartoe zijn op het dak zonnepanelen geplaatst.^[14]

Op 19 september 2014 kreeg het stadion 3 groepswedstrijden en één achtste finale toegewezen voor het Europees kampioenschap voetbal in 2020, waardoor de uitbreiding doorgang gaat vinden.

Met het overlijden van Johan Cruijff in maart 2016 werd een actie gestart dat tot naamsverandering van het stadion moet leiden. Het stadion zou dan de Johan CruijffArena of het Johan CruijffStadion moeten gaan heten.

EK interlands

1	11 juni 2000	Nederland –  Tsjechië	1 – 0	EK 2000 - Groepsfase (D)	50.000
2	18 juni 2000	Slovenië –  Spanje	1 – 2	EK 2000 - Groepsfase (C)	45.000
3	21 juni 2000	Frankrijk –  Nederland	2 – 3	EK 2000 - Groepsfase (D)	50.000
4	24 juni 2000	Turkije –  Portugal	0 – 2	EK 2000 - Kwartfinale	45.000
5	29 juni 2000	Italië –  Nederland	0 – 0 (3 – 1)	EK 2000 - Halve finale	50.000

Zie ook

• Halte Amsterdam ArenA

Externe links

• Officiële website
• Foto's stadion

Zie de categorie Amsterdam ArenA van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.