Alkmaar (gemeente)

Alkmaar
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Locatie van de gemeente Alkmaar (gemeentegrenzen CBS 2016)
Situering
Provincie Vlag Noord-Holland Noord-Holland
Coördinaten 52° 37′ NB, 4° 46′ OL
Algemeen
Oppervlakte 117,35 km²
- land 110,46 km²
- water 6,89 km²
Inwoners
(1 januari 2024)
112.311?
(1017 inw./km²)
Bestuurs­centrum Alkmaar
Belangrijke verkeersaders A9 N9 N203 N242 N243 N244 N245 N246 N508 N510 N512
Station(s) Alkmaar, Alkmaar Noord
Politiek
Burgemeester (lijst) Emile Roemer (SP, wnd.)[1]
Economie
Gemiddeld inkomen (2019) € 27.100 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019) € 222.000
WW-uitkeringen (2014) 35 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s) 1483-88, 1536, 1636, 1646, 1800-31, 1840-47
Netnummer(s) 072
CBS-code 0361
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Website www.alkmaar.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Alkmaar
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Alkmaar (uitspraak) is een gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente bestond tot eind 2014 uit de stad Alkmaar, (sinds oktober 1972) Oudorp en een deel van Koedijk. Sinds 2015 omvat de gemeente Alkmaar ook het grondgebied van de voormalige gemeenten Schermer en Graft-De Rijp. De gemeente Alkmaar heeft 112.311 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) op een grondgebied van 110,68 km² (exclusief water), wat een bevolkingsdichtheid geeft van ruim 968 inw./km². Sinds de fusie meet de gemeente Alkmaar, inclusief water, 117,83 km², een fractie kleiner dan het aangrenzende Bergen. Zowel voor als na de fusie is Alkmaar de vijfde gemeente van Noord-Holland naar inwonertal, na Amsterdam, Haarlem, Zaanstad en Haarlemmermeer .

De gemeente ligt in de samenwerkingsregio Kennemerland, en deels in West-Friesland. Het verstedelijkte gebied om Alkmaar neemt in de regio een belangrijke plaats in. Het vormt het centrum van het stedelijk gebied Alkmaar, met 296.027 tot 318.327 inwoners; beide afhankelijk van de definitie en gebaseerd op de inwoneraantallen van de gezamenlijke gemeenten en aangrenzende dorpen op 1 januari 2024.

Politiek en bestuur

Gemeenteraad

Samenstelling van de gemeenteraad en colleges sinds 1994:

Gemeenteraadszetels
Partij 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018
OPA 8 5 7 10 6
VVD 5 6 4 4 4 5 6
GroenLinks 5 5 3 3 4 4 6
PvdA 7 9 8 11 7 6 4
CDA 7 6 6 4 3 5 4
D66 5 3 1 1 4 4 4
BAS 2
SPA 2 2
Leefbaar Alkmaar 4 2 3 3 2
PvdD 2
ChristenUnie 1 1
SP 2 4 3 5 3
TON 2
OMA 1
Stadsbelang 5 4
CP'86 1
Totaal 37 37 37 37 37 39 39
Opkomst 54% 55.3% 54.7% 50.5% 42.5% 55.6%
  • Grijs: in het college
  • Donkergrijs: in het eerste en tweede college binnen de termijn van de Raad
  • Lichtgrijs: in het eerste college binnen de termijn van de Raad

College van B&W

Het stadskantoor van Alkmaar, het oude stadhuis in de binnenstad is nog steeds in gebruik, maar de meeste publieksfuncties zijn naar het nieuw gebouwde stadskantoor langs het Noordhollandsch Kanaal verplaatst. In de volksmond heet het pand ook wel "het schip".

Op 15 januari 2007 werd Piet Bruinooge (CDA) benoemd tot burgemeester van Alkmaar. Hij volgde Marie van Rossen (PvdA) op, die op 1 januari 2007 vervroegd uittrad. Op 1 oktober 2020 werd Bruinooge opgevolgd door waarnemend burgemeester Emile Roemer (SP).[1]

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 werd er een college gevormd van PvdA-VVD-D66-GroenLinks-CDA. Dit college kwam 10 maart 2011 ten val naar aanleiding van de gang van zaken rond het vertrek van het ziekenhuis MCA. De gemeenteraad aanvaardde een motie van CDA, VVD, OPA, SP en Trots. Op 30 maart van hetzelfde jaar presenteerden deze partijen een nieuw college-akkoord.

Het huidige college bestaat uit de partijen: CDA, VVD, D66, PVDA en Groen Links.

De volgende mensen vormen samen met waarnemend burgemeester Roemer het college van Alkmaar:

  • drs. Pieter Dijkman (VVD)
  • Christiaan Braak (GroenLinks)
  • Paul Verbruggen (PvdA)
  • Elly Konijn (D66)
  • drs. Marcel van Zon MBA MCC (CDA)

Fusies

Fusie op 1 januari 2015

Op 15 maart 2012 werd bekend dat de gemeente Graft-De Rijp met de gemeente Alkmaar wilde fuseren. Zij verkoos Alkmaar boven de gemeente Zaanstad. Deze keuze was opvallend omdat de gemeente niet aan Alkmaar grensde.[2] Op 21 juni 2012 werd bekend dat ook de gemeente Schermer met de gemeente Alkmaar wilde fuseren. Schermer verkoos Alkmaar boven de gemeente Heerhugowaard. Er is korte tijd sprake van geweest dat het dorp Oterleek mogelijk niet met Alkmaar zou gaan fuseren[3], echter na een onderzoek onder inwoners van Oterleek bleek dat een meerderheid toch met Alkmaar en niet met Heerhugowaard samen wilde gaan.[4] De fusie tussen Alkmaar, Schermer en Graft-De Rijp kreeg in januari 2015 haar beslag.

Overzicht fusies

1812 Broek op Langedijk

  • Broek op Langedijk
  • Oudorp

1817 Oudorp

  • afscheiding van Broek op Langedijk

1-1-1970 Graft-De Rijp

  • De Rijp
  • Graft

1-1-1970 Schermer

  • Oterleek
  • Schermerhorn
  • Zuid- en Noord-Schermer

1-10-1972 Alkmaar

  • Alkmaar
  • Koedijk (gedeeltelijk)
  • Oudorp

1-1-1979 Schermer

  • Schermer
  • Ursem, Polder O

1-1-1993 Graft-De Rijp

  • Graft-De Rijp
  • Markenbinnen (was gemeente Uitgeest)
  • Starnmeer (was gemeente Akersloot)

1-1-1993 Schermer

  • Schermer
  • Zuidschermer (was gemeente Akersloot)

1-1-2015 Gemeente Alkmaar

  • Alkmaar
  • Graft-De Rijp
  • Schermer

Stad en dorpen binnen de gemeente

Plaatsnaam postcode(nr) voormalige gemeente
Alkmaar 1800-1829
Driehuizen 1844 Schermer
Graft 1484 Graft-De Rijp
Grootschermer 1843 Schermer
Koedijk (deels) 1831
Markenbinnen 1536 Graft-De Rijp
Noordeinde 1485 Graft-De Rijp
Oost-Graftdijk 1487 Graft-De Rijp
Oterleek 1842 Schermer
Oudorp 1829
De Rijp 1483 Graft-De Rijp
Schermerhorn 1636 Schermer
Starnmeer 1488 Graft-De Rijp
Stompetoren 1840-1841 Schermer
Ursem (Polder O) 1646 Schermer
West-Graftdijk 1486 Graft-De Rijp
Zuidschermer 1846-1847 Schermer

Buurtschappen in de gemeente Alkmaar:

Buurtschap postcode ingedeeld bij plaats
Bergermeer 1817 Alkmaar
Kogerpolder (deels) 1488 Starnmeer
Omval 1812/1841 Alkmaar/Stompetoren
Nieuwpoort 1814 Alkmaar
(De) Nollen 1822 Alkmaar
De Weijdt 1831 Koedijk

Topografie

Topografisch kaartbeeld van de gemeente Alkmaar

   Aangrenzende gemeenten   
        Langedijk       Heerhugowaard, Koggenland 
           
 Heiloo, Bergen   Beemster 
           
 Uitgeest, Castricum       Zaanstad       Wormerland 

Stedenbanden

Alkmaar heeft vriendschapsbetrekkingen met de volgende steden:

Zie ook

Externe links

Zie de categorie Alkmaar van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.