Aflatoxine: verschil tussen versies

Aflatoxine is een gifstof of toxine dat door schimmels van het geslacht Aspergillus wordt geproduceerd. Een bekende soort is Aspergillus flavus, die wereldwijd voorkomt. De chemische formule van aflatoxine is C₁₇H₁₂O₆.

De schimmel Aspergillus flavus produceert de varianten aflatoxine B1 en B2. De schimmel Aspergillus parasiticus wordt enkel teruggevonden in Amerika en Afrika. Deze soort produceert aflatoxine B1, B2, G1 en G2. Aflatoxine B1 (C₁₇H₁₂O₆) is de meest voorkomende vorm. De letters B en G verwijzen naar de opgelichte kleur bij fluorescentietesten, respectievelijk blauw en groen.

Voorkomen

Aflatoxine B1, B2, G1 en G2 komen voor in:

• maïs, pinda’s (aardnoten), hazelnoten, pistachenoten, granen, rijst, peulvruchten, en nootmuskaat.
• afgeleide producten zoals: pindameel, pindakaas, brood, bier.

Wanneer koeien met aflatoxine B1 besmette granen eten, kunnen zij een bron vormen van het toxine aflatoxine M1, in melk en melkproducten.

Toxicologie

Aflatoxine B1 wordt door een verwerkingsproces in de lever omgezet in aflatoxine M1. De letter M is gekozen omdat het toxine wordt opgespoord in de bijvoorbeeld koeienmelk. M1 is even giftig, maar minder kankerverwekkend dan aflatoxine B1. Bij inname van te grote hoeveelheden aflatoxine kunnen levertumoren ontstaan. De stof kan via de placenta het ongeboren kind gevoeliger maken voor leverschade en kanker.

De IARC-classificatie (International Agency for research on Cancer) van de aflatoxine-soorten:

• B1 werd in 1993 ingedeeld in groep 1 (bewezen kankerverwekkend voor de mens).
• M1 werd in 1993 ingedeeld in groep 2B (mogelijk kankerverwekkend voor de mens).

De langetermijneffecten van aflatoxine zijn dat het de aanleg voor leverkanker kan vergroten, leverschade kan veroorzaken en de erfelijkheid kan beïnvloeden.

Acute aflatoxicose kan optreden wanneer voedsel met een hoog gehalte aan aflatoxine wordt gegeten. Dit komt in het Westen quasi nooit meer voor.

Regelgeving

Er wordt voor aflatoxine een wettelijke Europese norm gehanteerd: de TDI (Tolerable Daily Intake), de veilig toegestane dagelijkse hoeveelheid. Deze bedraagt 1 nanogram per kilogram lichaamsgewicht per dag. De norm voor melk (aflatoxine M1) is 0,05µg/kg/dag. Voor andere producten (noten, gedroogd fruit, granen en afgeleide producten) geldt een maximum van 2µg/kg/dag voor aflatoxine B1 en 4µg/kg/dag voor het totaal gehalte aflatoxine dat mag worden aangetroffen (B1+B2+G1+G2). Voor producten voor zuigelingen en peuters is onlangs een norm van 0,025-0,05 ng/kg/dag voorgesteld. De controle op deze maximale gehaltes aflatoxine is zeer streng.

In India ligt de limiet veel hoger, namelijk 30 microgram/kg.

Voor bepaalde producten zoals aardnoten, noten, gedroogd fruit en maïs, kan het aflatoxinegehalte met sorteer- en andere fysische behandelingsmethoden worden verlaagd. Voor deze producten worden hogere aflatoxinegehalten toegestaan, als deze niet bestemd zijn voor rechtstreekse consumptie door de mens of om te worden gebruikt als ingrediënt van levensmiddelen.

In dat geval moet op het etiket de bestemming duidelijk worden aangegeven, met de vermelding "Product dat verplicht moet worden gesorteerd of waarop verplicht andere fysische behandelingen moeten worden toegepast om het niveau van verontreiniging met aflatoxinen te verlagen, voordat het wordt bestemd voor menselijke consumptie of voor gebruik als ingrediënt bij de vervaardiging van levensmiddelen".

Externe link

website van de Europese Unie -Maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen