ADO Den Haag

ADO Den Haag
ADO Den Haag
Opgericht 1 februari 1905
Plaats Den Haag
Stadion Kyocera Stadion
Capaciteit 15.000
Voorzitter Vlag van Nederland Henk Jagersma
Eigenaar Vlag van Nederland Mark van der Kallen
Trainer Vlag van Nederland John van den Brom
(Hoofd)sponsor Kyocera
Fit for Free
Competitie Eredivisie
Website Officiële website
Thuis
Uit
Geldig voor 2010/11
Portaal  Portaalicoon   Voetbal
Stadion Zuiderpark

ADO Den Haag is een Nederlandse voetbalclub uit Den Haag die op 1 februari 1905 werd opgericht. De club komt in het seizoen 2010-2011 voor het derde jaar achtereen uit in de Eredivisie, na afwezigheid van 1 jaar. ADO speelt de thuiswedstrijden in een groen/geel tenue, de kleuren van de stad Den Haag. De uitwedstrijden speelt de club in een rood/groen tenue, deze kleuren zijn afgeleid uit een historisch thuistenue. De thuisbasis is het Kyocera Stadion.

ADO won onder meer tweemaal het landskampioenschap en tweemaal de KNVB-beker. De club staat bekend om zijn fanatieke aanhang en het "Haags Kwartiertje", waarin het team gedurende de laatste 15 minuten van een wedstrijd uitbundig wordt toegejuicht.

Geschiedenis

De beginjaren

ADO is een acroniem en staat voor Alles Door Oefening. De vereniging Alles Door Oefening werd op 1 februari 1905 opgericht in café Het Hof van Berlijn aan de Haagse Papestraat. In dit pand huist tegenwoordig Muziekcafé De Paap. De oorspronkelijke clubkleuren van ADO zijn groen, rood en wit. Door de jaren heen zijn er vele shirtvariaties geweest. In de jaren 1950 speelde ADO met witte broek en rood shirt waarop een smalle groene ‘V’ was aangebracht. De jaren 1960 droeg men een rood shirt met een verticale groene baan. De broek was daarbij wit en de kousen vaak zwart. De laatste wedstrijd van ADO Den Haag in het Zuiderpark werd in dit klassieke tenue gespeeld. De huidige clubkleuren van ADO Den Haag zijn groen en geel. Ook het logo van ADO Den Haag heeft de kleuren groen en geel. Centraal in dit logo staat de ooievaar, de vogel die ook het symbool van de stad Den Haag is. Het aantal strepen en V's heeft geen betekenis,maar opvallend is dat de strepen niet het gehele shirt bedekken. De club is bekend door zijn goede jeugdopleiding. Onder meer Aad Mansveld, Romeo Castelen en Eljero Elia hebben hun eerste stappen in het profvoetbal bij ADO gezet. De jaren na de oprichting waren voor ADO bijzonder moeilijk. Omdat veel leden hun contributie niet betaalden was er soms niet eens sprake van voetbal. ADO kwam eerst uit in de Haagsche Voetbal Bond en pas in 1912 volgde promotie naar de NVB (Nederlandsche Voetbal Bond), de voorloper van de KNVB. ADO promoveerde naar de 3de klasse NVB in 1912 en werd kampioen van die klasse in 1914.

De jaren 30

Nadat ADO intrek in het Zuiderpark had genomen groeide de vereniging groot en probeerde de club het eersteklasserschap - destijds de hoogste voetbalklasse in Nederland - te veroveren. Dat lukte in 1926 na een promotie-degradatie competitie met het Delftse DHC en het Leidse ASC. Direct daarop stelde ADO een Engelse trainer aan: John Donaghy. In de loop van de crisisjaren bleef ADO een merendeels onopvallende eersteklasser en soms werd degradatie net ontlopen. Dé speler, en later trainer, die in die tijd het beeld van ADO bepaalde was Wim Tap. Als aanvoerder en (twee jaar) invloedrijk bestuurslid bouwde Tap aan het roemruchte ADO van de oorlogsjaren. Zo greep ADO aan het eind van het seizoen 1938-1939 net naast de afdelingstitel door in maart 1939 in Amsterdam van DWS te verliezen. In dat jaar zijn de contouren van ADO’s kampioensteam al zichtbaar: Willem Koek (doelman); Herman Choufoer en Jan Vols (achterhoede); Kammeijer, Aad van Kampen, Ben Tap (middenveld); Gerrit van der Beukel, Piet Eversteijn, David Westhoven, Eli de Heer, Verbruggen (voorhoede).

De kampioensjaren, de vette jaren

In mei 1940 eindigde de voetbalcompetitie in een bezet Nederland. De als 'noodcompetitie' bestempelde reeks wedstrijden eindigde voor ADO teleurstellend met weer een gemiste afdelingstitel. Nu was het Amsterdamse Blauw Wit te sterk en de reden kan gezocht worden in het feit dat enkele eerste elftalspelers opgeroepen en gemobiliseerd waren. In het seizoen 1940-1941 wordt ‘gewoon’ gevoetbald. Er waren wel beperkingen maar deze waren voor het voetbal nog niet hinderlijk. Zo moest op last van de bezetter voor ieder evenement waar meer dan 1000 personen werden verwacht, vergunning worden gevraagd. Dus ook voor de reeks beslissingswedstrijden die ADO met DHC uitvocht om de afdelingstitel in 1941. Na een 1-1 gelijkspel in de eerste wedstrijd op Spangen (Sparta-stadion) werd de tweede wedstrijd in de Rotterdamse Kuip gespeeld. 65.000 toeschouwers zagen ADO met een 3-1 overwinning de afdelingstitel pakken. De daaropvolgende landskampioenscompetitie moest ADO uitkomen tegen VSV (Velsen), Be Quick (Haren), PSV (Eindhoven) en Heracles (Almelo). Heracles wordt echter in dat jaar de landskampioen.

Het seizoen 1941-1942 klopte echter alles. Ondanks de steeds moeilijker wordende oorlogstijd slaagt ADO er in een soort onoverwinnelijkheid te demonstreren. Vele wedstrijden in de afdelingscompetitie worden met hoge cijfers gewonnen: 4-1 tegen DOS, 5-0 tegen EDO, 5-1 tegen Stormvogels, 3-0 tegen Feijenoord en 4-3 tegen het Haagse VUC. De landskampioenscompetitie gaat in 1942 tegen Heerenveen (waarin de legende Abe Lenstra speelt), AGOVV (Apeldoorn), Eindhoven en Blauw Wit (Amsterdam). In het laatste thuisduel pakt ADO de landstitel door een 5-2 overwinning op AGOVV. Het seizoen daarop werd ADO - niet zonder felle strijd - weer afdelingskampioen. Een beslissingswedstrijd tegen het Schiedamse Hermes-DVS was nodig om dit te bepalen. Deze wedstrijd werd weer eens in de Kuip gespeeld. ADO won met 2-1 voor meer dan 50.000 toeschouwers. De kampioenscompetitie in 1943 werd onder meer gestreden met Heerenveen, Feyenoord en Enschede. Memorabel was de 8-2 overwinning op Lenstra’s Heerenveen en de 1-3 uitoverwinning op Feyenoord. (Deze wedstrijd werd in het Amsterdamse Olympisch Stadion gespeeld.) ADO werd voor de tweede keer landskampioen in de met 1-0 gewonnen thuiswedstrijd tegen Enschede. Het jaar nadien werd ADO slechts 6de in de competitie en eindigde ADO’s korte dominantie van het Nederlands voetbal waarschijnlijk voorgoed.

ADO en de NSB, de oorlogsjaren

In de oorlogsjaren ontstaat er onrust bij ADO doordat zij de bijnaam 'NSB-club' krijgt. Als één van de oorzaken kan het plaatsen van een foto in een krant worden genoemd. Op het eerste kampioensfeest van ADO staan enkele spelers met een gebalde vuist te zwaaien op het moment dat de geplaatste foto werd genomen. Dit wordt door de Duitsers geïnterpreteerd als een 'communistische groet' en men dreigt de club met opheffing, ontbinding en schorsing. ADO kan dit voorkomen door een wedstrijd te spelen in het kader van de, op nationaalsocialistische leest geschoeide, Winterhulp tegen HBS. ADO probeerde op slinkse wijze het publiek niet naar de wedstrijd te laten komen - want als bezoeker betaal je dan mee aan een Nazi-initiatief - maar de populariteit van beide clubs brengt ‘helaas’ nog 2800 gulden op. De pers benadert de wedstrijd echter in termen als ‘ADO neemt initiatief tot wedstrijd voor Winterhulp’. Tijdens de wedstrijd is er een grote schare NSB'ers in uniform aanwezig. Een tweede incident is het feit dat de toenmalige voorzitter en secretaris van ADO NSB-sympathieën hadden. Een derde dat één van ADO's meest prominente voetballer, Gerrit Vreeken, openlijk zijn NSB-sympathie uitte. ADO kon echter niets tegen Vreeken ondernemen want de bezetter zou het verhinderen of ADO vermoedelijk hard straffen. Concluderend kan worden gesteld dat het haast onmogelijk is dat er bij de vele andere voetbalclubs in die tijd geen NSB'ers voetbalden of bestuurden maar dat ADO door een reeks incidenten als zodanig werd geëtiketteerd.

De jaren 50, introductie profvoetbal

Net als vele andere clubs overkwam het ADO ook dat enkele zeer getalenteerde spelers begin jaren 1950 als voetbalprof in het buitenland gingen spelen. Zo raakte ADO Theo Timmermans aan Nîmes Olympique kwijt, Bram Appel aan Reims en Toon Bauman aan Nantes. ADO werd één van de clubs die het profvoetbal in Nederland ondersteunde. ADO's voorzitter Toon Martens was één van de drijvende krachten: mede met enkele anderen stelde hij de KNVB een ultimatum het betaalde voetbal in Nederland in te voeren. Ná de introductie van het betaald voetbal plaatste ADO zich niet direct voor de gevormde eredivisie maar speelde een seizoen in de Eerste Divisie A waar zij in 1957 kampioen van werd. Het daaropvolgende seizoen was succesrijk: men bereikte de 5de plaats op het hoogste niveau en in dat seizoen werden grootmachten als Ajax en Feyenoord in het Zuiderpark met klinkende cijfers verslagen (6-3, 3-1). In 1959 verloor ADO in de finale van de KNVB-beker met 4-1 van VVV (Venlo).

Ernst Happel, de jaren 60

Zonder het direct te beseffen, was het aantreden van Ernst Happel in de zomer van 1962 een beslissing die voor ADO verstrekkende gevolgen zou hebben. Happels aanpak pakte uitstekend uit bij een elftal dat voor een groot gedeelte bestond uit Haagse straatschoffies. Na een stroef begin eindigde ADO in 1965 op de 3de plaats in de eredivisie. Enkele schoffies uit die tijd waren Harry Heijnen, Piet de Zoete, Theo van den Burch, Aad Mansveld en doelman Ton Thie. ADO mocht voor het eerst aan een internationaal toernooi meedoen: de International Football Cup. Dit succes herhaalde zich in 1966. ADO haalde de halve finale waarin het verloor van FK Inter Bratislava. Als San Francisco Golden Gate Gales nam De Haag in 1967 deel aan de United Soccer Association in de Verenigde Staten. Onder Happel haalde ADO in de jaren 1960 liefst vier maal de finale van de KNVB-beker. In 1963 (tegen Willem II), 1964 (tegen Fortuna '54) en 1966 (tegen Sparta) gingen deze verloren maar in 1968 werd van Ajax gewonnen. In het Zuiderpark werd het 2-1. Het daaropvolgende Europa Cup II debuut van ADO eindigde in de tweede rond met verlies tegen 1. FC Köln. In 1969 vertrok Happel naar Feyenoord en volgde de Tsjech Václav Ježek hem op. In 1971 werd ADO onder zijn leiding bijna kampioen van Nederland. Het team van Happel, aangevuld met de talenten Dick Advocaat, Harald Berg, Harry Hestad en Lex Schoenmaker eindigde uiteindelijk als 3de na 17 wedstrijden ongeslagen te zijn geweest aan het begin van de competitie.

Het decennium na de fusie met Holland Sport

ADO Den Haag is de voortzetting van FC Den Haag dat op 1 juli 1971 ontstond uit een fusie van de voetbalclubs ADO uit Den Haag en het Scheveningse Holland Sport. Op 1 juli 1996 fuseerde de nog bestaande amateurclub ADO met FC Den Haag tot de Haaglandse Football Club ADO Den Haag (HFC ADO Den Haag). Een politiek machtsspel, de weigering van de gemeente het Houtrust stadion van de tweede Haagse betaald voetbal club Holland Sport te renoveren, een tekort aan geld, torenhoge maar ongefundeerde ambities, vele emoties en harde confrontaties in vergaderzalen en via de pers; allemaal redenen en drijfveren voor de ongewenste en toch doorgezette fusie van ADO met Holland Sport. Twee clubs met twee verschillende soorten aanhang en cultuur (één Haags, de ander Schevenings) werden gedwongen samen te gaan. De gemeente Den Haag beloofde met veel subsidiegeld de wonden te zullen helen en de nieuwe club wonderen op Europees niveau. De fusie met Holland Sport leverde die emoties op én de verwachting van (inter)nationale successen. De Haagse sportwethouder Piet Vink windt daar in beelden op de ADO-DVD geen doekjes om: 'een internationaal topteam'. FC Den Haag verandert het thuistenue in geheel groen met rode broek. Op 1 juni 1971 werd FC Den Haag geboren. Na die tijd was er inderdaad een team dat furore maakte - alhoewel niet zó hoog als de wethouder in gedachten had - en dit bestond uit spelers die tussen 1995 en heden (2008) internationaal in het trainersvak uiterst bekwaam carrière maken: Dick Advocaat, Martin Jol en in iets mindere mate Lex Schoenmaker. Daarboven stond de vereenzelviging van ‘Haagse bluf’ in de persoon van Aad Mansveld. Enkele goede aankopen in de personen van bijvoorbeeld de onderschatte Dojo Perazic completeerden FC Den Haag. Eigen kweek in de vorm van de buffelaars Rob Ouwehand, Aad Kila, Simon van Vliet en Joop Korevaar, de grillige, snelle aanvaller Tscheu La Ling en Henk van Leeuwen in de spits maakte een goed team. In 1975 won FC Den Haag de KNVB-beker in Rotterdam door een 1-0 zege op FC Twente. Het daaropvolgende jaar behaalde de club grote successen in het Europa Cup II toernooi. De thuiswedstrijd tegen het Engelse West Ham United staat in het geheugen gegrift als sensationeel: 4-2 winst. In Londen werd helaas met 3-1 verloren en werd een goal van Henk van Leeuwen afgekeurd en verdween de FC uit het toernooi. Dát seizoen bleek de climax van alle jaren daarvoor; erna ging het met FC Den Haag bergafwaarts met als gevolg degradatie uit de eredivisie in 1982. FC Den Haag kwam echter op spectaculaire wijze terug in de eredivisie door in het seizoen 1985/86 ongeslagen kampioen te worden van de Eerste divisie, welke prestatie tot op heden door geen andere club in de Eerste divisie is geëvenaard.

Vanaf 1990

Waar ADO Den Haag in 1990 nog 10e werd, degradeerde het in 1992 waarna 11 seizoenen Eerste Divisie voetbal volgde. In 2002 wordt de club kampioen van de Eerste Divisie en speelt met ingang van het seizoen 2002-2003 weer in de Eredivisie. Na een slechte start van het seizoen stapt trainer Rinus Israel op en gaat Lex Schoenmaker verder als hoofdtrainer. Mede door in de winterstop aangetrokken versterkingen weet de club zich rechtstreeks te handhaven in de Eredivisie. De club is tegelijkertijd druk bezig met het realiseren van een nieuw stadion, wat ervoor moet zorgen dat ADO Den Haag een stabiele Eredivisieclub wordt. In de laatste seizoenen in het Zuiderpark is het doel duidelijk: handhaven. In het seizoen 2004-2005 wordt Frans Adelaar aangesteld als hoofdtrainer, de eerste twee seizoenen onder zijn leiding blijft de club in de Eredivisie. In het seizoen 2006-2007 (het laatste seizoen in het Zuiderpark) zijn de verwachtingen hooggespannen. Er worden veel versterkingen aangetrokken en er staat een brede selectie. De resultaten blijven echter uit, Frans Adelaar neemt ontslag en net als in 2003 maakt Lex Schoenmaker het seizoen af als hoofdtrainer. Het mag echter niet baten, ADO Den Haag degradeert en neemt in mineur afscheid van het Zuiderpark. In het seizoen 2007-2008 speelt de club in een nieuw stadion en is Wiljan Vloet de nieuwe trainer. De verwachtingen zijn van te voren hooggespannen, ADO Den Haag is dé kampioenskandidaat. De ploeg kan de verwachtingen nimmer waarmaken, de club kampt met financiële problemen en dreigt failliet te gaan. Dankzij interventie van zakenman Mark van der Kallen wordt de club gered en wordt het seizoen afgesloten met een 6e plaats. In de nacompetitie stijgt de ploeg boven zichzelf uit en promoveert na één seizoen in de Eerste Divisie weer naar de Eredivisie. In het seizoen 2008-2009 is André Wetzel de nieuwe trainer en technisch directeur. De start is sensationeel, na 2 wedstrijden is ADO Den Haag koploper in de Eredivisie. Uiteindelijk moet de club weer strijden tegen degradatie, Wetzel laat enkele weken voor het einde van het seizoen zijn functie als trainer vallen en wordt opgevolgd door Raymond Atteveld. Onder zijn leiding speelt ADO Den Haag zich veilig. Een seizoen later wordt André Wetzel ontslagen na een ruzie met de directie en ook Raymond Atteveld maakt het seizoen niet af. Onder leiding van Maurice Steijn blijft ADO Den Haag in de Eredivisie. In het seizoen 2010-2011 wordt John van den Brom aangesteld als trainer, die het aanvallende voetbal propageert. Onder zijn leiding beleefd ADO Den Haag de beste eerste competitiehelft sinds 1972, met als hoogtepunt de 0 - 1 overwinning in Amsterdam op aartsrivaal Ajax.

Erelijst

Landskampioen
1942, 1943
KNVB beker
winnaar 1968, 1975
finalist 1959, 1963, 1964, 1966, 1972, 1987
Kampioen eerste divisie
1957, 1986 (ongeslagen kampioen), 2003
Ook gepromoveerd naar de Eredivisie in 1989 en 2008
Zilveren Bal
winnaar 1936, 1938

KNVB beker finales

Jaar Winnaar Uitslag Finalist
1959 VVV-Venlo 4-1 FC Den Haag
1963 Willem II Tilburg 3-0 FC Den Haag
1964 Fortuna '54 0-0 ns (4-3) FC Den Haag
1966 Sparta Rotterdam 1-0 FC Den Haag
1968 FC Den Haag 2-1 AFC Ajax
1972 AFC Ajax 3-2 FC Den Haag
1975 FC Den Haag 1-0 FC Twente
1987 AFC Ajax 4-2 nv FC Den Haag

Eindklasseringen competitie sinds invoering betaald voetbal

1
12
13
12
11
15
10
10
3
3
4
4
6
6
3
5
5
13
10
6
10
12
7
10
14
17
6
7
4
1
14
17
2
10
14
16
8
7
4
15
8
5
10
11
16
4
1
15
14
15
18
6
14
15
8
57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11*
Eredivisie Eerste divisie

* (Na 19 wedstrijden)

Toeschouwers

Gemiddeld toeschouwersaantal 1979-heden

Deze grafiek laat zien hoeveel supporters de thuiswedstrijden van ADO Den Haag gemiddeld bezochten.

6059
5176
5529
3800
2862
4000
8883
7765
4882
3556
6559
5556
4180
1179
1655
2315
1648
3274
3429
2914
3049
2133
4484
5572
7215
6363
6808
7001
5118
10952
11745
12622
79/80 80/81 81/82 82/83 83/84 84/85 85/86 86/87 87/88 88/89 89/90 90/91 91/92 92/93 93/94 94/95 95/96 96/97 97/98 98/99 99/00 00/01 01/02 02/03 03/04 04/05 05/06 06/07 07/08 08/09 09/10 10/11*
Eredivisie
Eerste Divisie

* (Na 7 wedstrijden)


Algemeen

De supporters van ADO Den Haag.

De Haagse supporters zijn beroemd en berucht in Nederland. De Haagse harde kern, de North Side, ook wel Midden Noord genoemd, zat op de lange zijde (Aad Mansveldtribune) van het Zuiderpark (het oude ADO stadion Zuiderpark). Het is een fanatieke aanhang die voor een echte Engelse voetbalsfeer in het stadion zorgt. In de jaren tachtig waren er problemen met de Haagse harde kern. Door een aantal voorvallen zoals rellen, bommen en spreekkoren heeft de Haagse supportersschare een slechte naam bij de buitenwereld gekregen. In het seizoen 2004/2005 kreeg de club een boete voor spreekkoren. ADO supporters hebben een sterke band met Swansea City (Wales), Legia Warschau (Polen), Club Brugge K.V. (België) en Juventus F.C. (Italië) bij elke wedstrijd van de genoemde clubs hangen vlaggen van ADO Den Haag. ADO Den Haag speelt thuis een stuk beter dan in uitwedstrijden. O.a. de steun van de Haagse aanhang is hier een oorzaak van. Bekend is het zgn. "Haags Kwartiertje", een periode laat in de tweede helft van thuiswedstrijden waarin ADO Den Haag, opgezweept door een zeer uitbundig schreeuwend en zingend publiek, probeert terug te komen vanuit een achterstand of winnende doelpunt te scoren bij een gelijke stand.

Clublied

Het lied O, o, Den Haag van Harrie Jekkers is niet speciaal voor ADO Den Haag geschreven, maar is wel het lied dat vaak in het Forepark te horen is. In het lied wordt aan ADO en enkele oud-spelers gerefereerd.

Op 4 april 2007 werd het oude clublied van ADO door een ADO-koor bestaande uit een aantal bestuursleden, ledenraadsleden, leden van verdienste en leden ingezongen en op cd uitgebracht. Sindsdien is ook dit lied, genaamd "ADO, zet in uw krachten", bij elke thuiswedstrijd in het stadion te horen.

Het Zuiderpark-stadion

ADO heeft het grootste deel van het bestaan in het Zuiderpark gespeeld. ADO speelde in het Zuiderpark-stadion van 1925 tot en met april 2007. Daarvoor zwierf de club door de stad en speelde onder andere op het Malieveld. Daar kwam verandering in toen de Haagse gemeenteraad in de jaren 1920 besloot tot het aanleggen van een groot stadspark aan de zuidrand van de stad. De aanleg startte in 1923 en liep door tot in 1956. Een stadion voor ADO, en twee extra speelvelden, werden op 18 oktober 1925 door de Haagse wethouder Drooglever Fortuyn feestelijk geopend. De karakteristieke houten hoofdtribune dateert uit 1928. Daarnaast was er een over de hele lengte van het veld gebouwde houten staantribune aan de overkant: de aanzet tot de later zogenoemde ‘Noord-tribune’. In de jaren 1930 dreigde ADO het Zuiderpark te (moeten) verlaten omdat er onenigheid was over de huur van het stadion met de Stichting Zuidersportpark. De ruzie werd echter beslecht en ADO bleef Zuiderparkbewoner.

In de Tweede Wereldoorlog werd het Zuiderpark slecht onderhouden en de bomen in het park waren slachtoffer van de zucht naar brandhout door Hagenaars. Ook houten tribuneonderdelen werden gestolen en verdwenen in de kachel. Het stelen gebeurde vaak ’s nachts. Na de bevrijding lag het verwaarloosde stadion er slecht bij en renovatie was onontbeerlijk. Er was echter geen geld bij de gemeente en tussen ADO en de gemeente was onenigheid over de (toekomstige) grootte van de accommodatie. ADO wilde groeien naar een stadion voor 20 tot 25.000 toeschouwers waar de gemeente niet verder wilde gaan dan 5000. ADO zwichtte voor het passief gemeentelijk beleid en besloot uiteindelijk de opstallen te kopen en te renoveren. Daartoe werd fl. 90.000,- uitgetrokken en het resultaat was een goed bruikbaar stadion. Op 9 november 1949 werd het vernieuwde stadion geopend tijdens een wedstrijd tegen Feyenoord.

Ook in de jaren 1950 was de wens, ook ingegeven door de opkomst van het betaald voetbal, tot een groter stadion prominent aanwezig. Vooral toen ADO eredivisionist werd, realiseerde men zich dat een groter stadion meer mensen kon trekken en de inkomsten flink kon opschroeven. Vanaf 1957 werden aan de korte kanten van het veld (de ‘Zuiderpark-zijde’ en de ‘Moerwijk’-zijde - later West- en Oosttribune) degelijke staantribunes opgetrokken. De capaciteit van het stadion steeg daarmee tot 19.000. ADO financierde veel zelf en pas later schoot de gemeente Den Haag een substantieel bedrag voor. ADO’s grootste uitbreiding ontstond doordat de Noord-tribune in 1978 voorzien werd van een stalen, overdekte opbouw over de hele lengte van het veld. Deze zittribune - die later de naam ‘Aad Mansveld-tribune’ kreeg - vergrootte de capaciteit tot 28.500. Het stadion kreeg daarmee een Engelse uitstraling: oude houten hoofdtribune, twee lagere tribunes aan de korte veldzijdes en een grote, imposante nieuwbouw aan de andere kant.

Vanaf 1970 werd het speelveld door een hoog hekwerk van de tribunes gescheiden. Dit was nodig omdat het publiek zich meer en meer negatief ging roeren en het het veld op lopen van toeschouwers schering en inslag werd. De zogenaamde ‘tankgracht’ die vele stadions thans hebben, bestond nog niet. In 1977 voltooide men de overkapping van beide tribunes aan de korte kanten. 3 april 1982 was voor de club een zeer trieste dag. Vermoedelijk uit onvrede met de sportieve prestaties staken vandalen de houten hoofdtribune in de brand. Omdat deze van hout was, was ze door de brandweer niet te redden en restte een smeulende puinhoop. Pas in april 1986 kon een nieuwe betonnen hoofdtribune in gebruik worden genomen nadat voorzitter Dé Stoop en de gemeente zich daartoe - ook financieel - hadden ingezet. In de hoofdtribune vonden ook een restaurant, een biljartvereniging en een dartsclub onderdak. Dit hielp bij de exploitatie. In maart 1987 begonnen toeschouwers bij FC Den Haag - Ajax prematuur met de sloop van het stadion door het werpen van stoeptegels van de Noord- naar de Zuid-tribune en vice versa. De toenmalige Haagse burgemeester Havermans verbood daarna voorlopig het gebruik van de Noord-tribune en de stoeptegelgooiers veroorzaakten direct een financieel probleem voor de club. Niet alleen moesten metershoge hekken worden aangeschaft en geïnstalleerd maar ook de inkomstenderving doordat de toeschouwerscapaciteit drastisch werd beperkt belastte FC Den Haag sterk. In 1988 werden alle staanplaatsen op ‘Noord’ vervangen door zitplaatsen waardoor de stadioncapaciteit werd gehalveerd. In 1993 werd ‘Noord’ officieel omgedoopt tot ‘Aad Mansveld-tribune’ als eerbetoon aan de in 1991 overleden Haagse voetballegende.

Midden jaren 1990 werd nog éénmaal in het stadion geïnvesteerd. Onder het motto en gemeentelijk project ‘Voetbaltheater’ moest voetbal ook weer toegankelijk worden voor gezinnen met kinderen en dit concept bestond uit publieksvriendelijke maatregelen: hekken verdwenen weer en speciale gezinsvakken werden ingericht. Het doek viel uiteindelijk om meerdere redenen voor het Zuiderpark-stadion. In positieve zin bleek een nieuw stadion een grote impuls voor de club te kunnen zijn en uitzicht te kunnen geven op een moderne bedrijfsvoering, goede publiekscontrole en sterke modernisering. In negatieve zin bleek een nieuw stadion op de emotionele locatie die het Zuiderpark voor ADO-fans is, wegens veiligheidsrisico’s, financiering en onbereidwilligheid van de gemeente niet haalbaar. In 2007 ontstond weer brand in de nog niet zo oude hoofdtribune en sloopten toeschouwers op 23 april 2007 tijdens ADO’s afscheidswedstrijd van heZuiderpark-stadion vroegtijdig de inventaris. Deze laatste wedstrijd, tegen FC Groningen, zou niet worden uitgespeeld vanwege het meerdele malen bekogelen van de grensrechter met vuurwerk. De stand was op dat moment 0-3. De resterende tijd werd, op verzoek van FC Groningen die nog uitzicht hadden op europees voetbal (ADO den haag was al gedegradeerd),afgewerkt in het stadion van FC Emmen zonder publiek. De eindstand zou 1-3 worden. Het oude hoofdveld wordt nu gebruikt als trainingsveld van ADO Den Haag.

Nieuw stadion

Het Kyocera Stadion.

Het thuis stadion van ADO Den Haag was het Zuiderpark Stadion. Een nieuw stadion, in Leidschenveen in het Forepark in de buurt van het Prins Clausplein, is op 28 juli 2007 geopend: het ADO Den Haag Stadion. Het nieuwe stadion bevat 15.000 zitplaatsen, het kan worden uitgebreid tot 27.000 zitplaatsen. De bouwkosten bedroegen € 27.000.000. Het stadion is ontworpen door Zwarts & Jansma Architecten. Het eerste seizoen in het stadion was er niet 1 om over naar huis te schrijven. De club was het seizoen daarvoor gedegradeerd uit de eredivisie waardoor het afscheid van het Zuiderpark al extra treurig was en bovendien zou het nieuwe stadion zijn debuutjaar in de jupiler league hebben. Het doel was dan ook om direct weer te promoveren naar de eredivisie. Plannen werden gemaakt, nieuwe trainer voor de ploeg en er werden zoveel mogelijk eredivisie waardige spelers behouden. Het seizoen verliep niet zoals men dat voor ogen had, veel downs en weinig ups. Als of het nog niet genoeg was werd FC Volendam ook nog eens kampioen in het Forepark door met 1-0 te winnen van de gedoodverfde "titelkandidaat". ADO Den Haag eindigt dat seizoen als 7e met een periodetitel welke recht gaf op promotie/degradatieduels. Niemand had er vertrouwen in en de club was zo goed als failliet, maar door een wonder wint de club het beslissende duel van RKC Waalwijk en promotie is een feit. Het seizoen 2008/2009 begint als een sprookje en staat na 2 keer winst, 2-5 tegen Sparta Rotterdam en 3-0 tegen AZ, bovenaan in de eredivisie. Daarna volgen vele wedstrijden waarin ADO Den Haag net niet wist te winnen. Het verdere seizoen moesten ze in de onderste regionen van de eredivisie meedraaien. ADO Den Haag weet zich op de laatste wedstrijddag toch te handhaven in de eredivisie door thuis te winnen van Vitesse Arnhem.

Het record aantal toeschouwers is behaald op 11 april 2009, tijdens de wedstrijd ADO Den Haag - Sparta.[1] 14.993 toeschouwers zagen dat ADO Den Haag in de slotfase verloor van Sparta. Dit record werd 16 oktober 2010 geëvenaard tijdens de wedstrijd ADO-excelsior waar ADO won met een 2-1 zege.

Tot juni 2010 heette het stadion het ADO Den Haag Stadion. Op 21 juni werd bekend gemaakt, dat het stadion de naam van de sponsor Kyocera zou krijgen. In de volksmond wordt het stadion echter nog steeds het Aad Mansveld stadion genoemd.

Beveiliging

Het is het meest beschermde stadion in Europa. In het stadion wordt voor het eerst biometrische gezichtscontrole toegepast met de Happy Crowd Control. Men wil dit stadion gaan gebruiken als een fieldlab om nieuwe beschermingsmaatregelen te kunnen testen. De locatie, pal tegen het knooppunt aan op het bedrijventerrein Forepark, is lang onderwerp van discussie en (milieu-)bezwaren geweest. Aan het einde van het eerste seizoen bleek dat het systeem nog steeds niet volledig gereed is, en tot op heden nog steeds niet.

Europese wedstrijden

  • Groep = groepsfase
  • 1R = eerste ronde
  • 2R = tweede ronde
  • 1/8 = 1/8ste finale
  • 1/4 = kwartfinale
  • PUC = punten UEFA coëfficiënten

ADO in Europa

Seizoen Competitie Ronde Land Club Score PUC
1965/66 International Football Cup Groep Vlag van Zwitserland FC Lugano 0-2, 0-3 0.0
Vlag van Zweden Malmö FF 1-1, 1-2
Vlag van Duitsland Borussia Neunkirchen 2-1, 3-0
1966/67 International Football Cup Groep Vlag van Italië Brescia Calcio 2-0, 1-1 0.0
Vlag van België RFC de Liège 2-1, 2-1
Vlag van Zwitserland FC Biel 4-2, 5-3
1/4 Vlag van Zweden IFK Göteborg 1-0, 2-0
1/2 Vlag van Tsjechië FK Inter Bratislava 1-0, 1-3 (nv)
1968 Intertoto Cup Groep Vlag van Frankrijk RC Paris 2-0, 0-3 0.0
Vlag van Zwitserland FC Lugano 2-0, 2-1
1968/69 Europacup II 1R Vlag van Oostenrijk Grazer AK 4-1, 2-0 4.0
1/8 Vlag van Duitsland 1. FC Köln 0-1, 0-3
1970 Intertoto Cup Groep Vlag van Duitsland Hamburger SV 0-0, 0-2 0.0
Vlag van Zweden IFK Göteborg 5-0, 3-1
Vlag van België RSC Anderlecht 2-1, 2-1

FC Den Haag in Europa

Seizoen Competitie Ronde Land Club Score PUC
1971/72 UEFA Cup 1R Vlag van Luxemburg Aris Bonnevoie 5-0, 2-2 3.0
2R Vlag van Engeland Wolverhampton Wanderers 1-3, 0-4
1972/73 Europacup II 1R Vlag van Sovjet-Unie Spartak Moskou 0-1, 0-0 1.0
1973 Intertoto Cup Groep Vlag van Duitsland Hannover 96 0-1, 1-2 0.0
Vlag van Zweden Åtvidabergs FF 3-2, 1-1
Vlag van Zwitserland FC Winterthur 2-0, 1-1
1975/76 Europacup II 1R Vlag van Denemarken Vejle BK 2-0, 2-0 11.0
1/8 Vlag van Frankrijk RC Lens 3-2, 3-1
1/4 Vlag van Engeland West Ham United 4-2, 1-3
1980 Intertoto Cup Groep Vlag van Tsjechië Sparta Praag 2-1, 1-2 0.0
Vlag van Zwitserland FC St. Gallen 1-4, 0-3
Vlag van Oostenrijk Rapid Wien 1-0, 2-0
1987/88 Europacup II 1R Vlag van Hongarije Újpest Dósza 0-1, 3-1 4.0
1/8 Vlag van Zwitserland Young Boys Bern 2-1, 0-1
1988 Intertoto Cup Groep Vlag van Zweden Malmö FF 1-1, 0-2 0.0
Sjabloon:OD-VLAG FC Karl-Marx-Stadt 1-2, 0-4
Vlag van Duitsland Hannover 96 4-3, 1-4

Totaal aantal punten behaald voor UEFA Coëfficiënten: 23.0

Directie en bestuur

Algemeen directeur

Raad van Commissarissen

De selectie

Selectie 2010/2011

No. Naam Nationaliteit Positie Wedstrijden Doelpunten
1 Gino Coutinho Vlag van Nederland Nederland Doelman 18 0
2 Ahmed Ammi Vlag van Nederland Nederland Verdediger 12 0
3 Christian Kum Vlag van Nederland Nederland Verdediger 19 0
4 Timothy Derijck Vlag van België België Verdediger 18 1
5 Pascal Bosschaart Vlag van Nederland Nederland Verdediger 15 0
6 Aleksandar Ranković Vlag van Servië Servië Middenvelder 0 0
7 Jens Toornstra Vlag van Nederland Nederland Middenvelder 19 0
8 Danny Buijs Vlag van Nederland Nederland Middenvelder 7 0
9 Lex Immers Vlag van Nederland Nederland Middenvelder 19 4
10 Siawaash Cyrroes Vlag van Nederland Nederland Middenvelder 0 0
11 Wesley Verhoek Vlag van Nederland Nederland Aanvaller 18 3
12 Aleksandar Radosavljevič Vlag van Slovenië Slovenië Middenvelder 16 2
13 Tom Scheele Vlag van Nederland Nederland Verdediger 0 0
14 Ramon Leeuwin Vlag van Nederland Nederland Verdediger 16 0
15 Mitchell Piqué Vlag van Nederland Nederland Verdediger 7 0
16 Christian Supusepa Vlag van Nederland Nederland Verdediger 3 0
18 Leroy Resodihardjo Vlag van Nederland Nederland Middenvelder 0 0
19 Dmitri Boelykin Vlag van Rusland Rusland Aanvaller 15 11
21 Lorenzo Piqué Vlag van Nederland Nederland Verdediger 0 0
22 Robert Zwinkels Vlag van Nederland Nederland Doelman 1 0
23 Nico Pellatz Vlag van Duitsland Duitsland Doelman 0 0
24 Serhat Koksal Vlag van Nederland Nederland Middenvelder 0 0
25 Giorgio Achterberg Vlag van Nederland Nederland Aanvaller 2 0
26 Roderick Gielisse Vlag van Nederland Nederland Middenvelder 1 0
27 Jordy Brouwer Vlag van Nederland Nederland Aanvaller 0 0
28 František Kubík Vlag van Slowakije Slowakije Aanvaller 18 6
29 Joel Tillema Vlag van Nederland Nederland Verdediger 0 0
30 Tom Boks Vlag van Nederland Nederland Doelman 0 0
31 Kevin Visser Vlag van Nederland Nederland Middenvelder 9 1
34 Chiro N'Toko Vlag van België België Verdediger 0 0
36 Charlton Vicento Vlag van Nederland Nederland Aanvaller 8 0

Beloftes

Naam Positie
Tom Boks Doelman
Ahmed Ali Verdediger
Diego Liefden Verdediger
Serhat Koksal Middenvelder
Donny van der Dussen Middenvelder
Mike van Duinen Aanvaller
Stanley Elbers Aanvaller

Nieuw

Winterstop 2010:

Zomerstop 2010:

Vertrokken

Winterstop 2010:

Zomerstop 2010:

Technische staf

Naam Functie
John van den Brom Hoofdtrainer
Bob Kootwijk Assistent-trainer
Maurice Steijn Assistent-trainer/trainer Jong ADO Den Haag
Max de Jong Keeperstrainer

Bekende (oud-)spelers

Zie Lijst van spelers van ADO Den Haag voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Trainers ADO Den Haag

Sponsors

Zie ook

Externe links en bronnen

Zie de categorie ADO Den Haag van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.