Dood van Kerwin Duinmeijer: verschil tussen versies

De dood van Kerwin Duinmeijer is een gebeurtenis die plaatsvond op de avond van 20 augustus 1983. Duinmeijer, een 15-jarige Antilliaan, werd na een woordenwisseling en handgemeen in de Amsterdamse Damstraat neergestoken door de 16-jarige Nico Bodemeijer (1967-2012). Hij overleed korte tijd later in een ziekenhuis aan bloedverlies. Door de stichting Vrienden van Kerwin wordt jaarlijks op 20 augustus een herdenkingsmanifestatie georganiseerd.

Toedracht

Op de avond van 20 augustus liep Kerwin Duinmeijer met enkele vrienden een snackbar uit toen ze in een ruzie verzeild raakten met twee skinheads. Na een korte woordenwisseling en handgemeen stak een van de skinheads hem neer. De zestienjarige dader Nico Bodemeijer zou later verklaard hebben dat Duinmeijer "vies" zou hebben gekeken. Bodemeijer zou tijdens het handgemeen racistische taal hebben geuit.

Duinmeijer rende na te zijn neergestoken gewond naar de Dam, vluchtte een taxi in en vroeg naar het ziekenhuis gebracht te worden. De taxichauffeur weigerde hem echter mee te nemen. Een tweede taxichauffeur verleende eerste hulp en regelde een ambulance, die twintig minuten later arriveerde. Duinmeijer overleed kort na aankomst in het ziekenhuis aan bloedverlies.

Na de gebeurtenis stelde het bestuur van de Taxicentrale Amsterdam dat de desbetreffende chauffeur een beoordelingsfout had gemaakt en niet had ingezien hoe ernstig de situatie was. Chauffeurs hebben weliswaar de instructie geen gewonden mee te nemen, maar horen in geval van nood zo goed mogelijk te helpen. Bestuurslid Joop Wilkers van de Taxicentrale stelde enkele dagen na de gebeurtenis dat het niet zo is dat chauffeurs mensen moeten of willen laten doodbloeden, maar dat het tegen de regels zou zijn, gewonden te vervoeren.^[1]

Rechtszaak

Nico Bodemeijer, 16 jaar oud tijdens de steekpartij, werd veroordeeld tot opname tot ten minste zijn 21e jaar in een inrichting voor buitengewone therapeutische behandeling (een soort tbs-regeling voor minderjarigen) voor het opzettelijk toebrengen van een zwaar lichamelijk letsel. De rechter achtte niet bewezen dat hij Duinmeijer met voorbedachten rade van het leven beroofde.^[2] Bodemeijer kwam begin 1988 vervroegd vrij.

In 1989 werd Bodemeijer voor een ander geweldsmisdrijf tot vijf jaar cel veroordeeld. In 1999 kreeg hij vijf maanden cel voor het van een balkon gooien van een wielklem naar twee parkeerwachten. Begin januari 2012 overleed Bodemeijer. Volgens de Amsterdamse zender AT5 had hij zelfmoord gepleegd. Hij was toen overigens al een tijd ernstig ziek.^[3]

Vermeend racismemotief

Hoewel in sommige media en in een deel van de publieke opinie kort na de gebeurtenis werd aangenomen dat racisme een belangrijke rol had gespeeld in de toedracht, bleek uit de veroordeling dat het niet aannemelijk was geworden dat racisme een "wezenlijk" motief voor de daad is geweest. De rechter baseerde zich in dat oordeel op een rapport van het Pieter Baan Centrum. Omdat Bodemeijer leed aan een ontwikkelingsstoornis, konden zijn uitspraken niet voor vol worden genomen. De stoornis maakte bijvoorbeeld dat hij geneigd was kritiekloos meningen van anderen over te nemen, zo stelde de rechter.^[2]

Bodemeijer was een probleemjongere die opgroeide in een gezin dat met moeilijkheden kampte, onder meer veroorzaakt door de trauma's die zijn Joodse vader had opgelopen toen diens familie werd weggehaald bij de grote razzia in de Waterloopleinbuurt in 1943.

Bodemeijer zou volgens een ooggetuige en de politie tijdens de steekpartij geroepen hebben dat Kerwin een 'vuile nikker' was. In 2008 verklaarde Bodemeijer in een interview met documentairemaker Kees Vlaanderen van de Humanistische Omroep over die uitspraak: "Ik weet niet of ik dat gezegd heb" en ook dat "het niet bedoeld was zoals gezegd". In het interview doet hij ook deze uitspraken: 'Dat hij zwart was speelde geen rol. Het had net zo goed iemand anders kunnen zijn [...] Duinmeijer was met vier vrienden, die ons uitdaagden. De vriend met wie ik was reageerde daarop, ik probeerde het te sussen." Toen Bodemeijer en zijn vriend zich door de groep bedreigd voelden, haalde hij bij een bekende in een nabijgelegen café een mes om vervolgens op Duinmeijer in te steken.^[4] Bodemeijer zou volgens filmmaker Vlaanderen pas na zijn gevangenisstraf zijn geradicaliseerd tot een racistische skinhead. De stichting Vrienden van Kerwin en de familie van Duinmeijer spraken dit in een reactie tegen. In de documentaire "Kerwin, teken van de tijd" van filmmaker Froukje Bos uit 1985 zegt een ooggetuige dat Bodemeijer tijdens de steekpartij riep "Ga terug naar je eigen land!".^[5] Bodemeijer, die een tatoeage had met de tekst "100% blank" werd na zijn vrijlating onder meer actief bij de Centrum Democraten.^[6]

De jaarlijkse herdenking georganiseerd door de stichting Vrienden van Kerwin focust zich op het thema racisme en stelt dat Duinmeijer werd "vermoord omdat hij zwart was".^[7]

Nagedachtenis

Duinmeijer werd op 26 augustus 1983 op begraafplaats Zorgvlied begraven. Een dag later vond in Amsterdam een demonstratie tegen de "racistische moord" plaats, bijgewoond door ongeveer 5000 personen.

Elk jaar, op 20 augustus, vindt in Amsterdam de Kerwin Duinmeijer-herdenking plaats met een tocht van de Dam naar het Vondelpark, waar het standbeeld Mama Baranka (Moeder Aarde) staat, ter nagedachtenis aan hem opgericht. Het beeld is gemaakt door de Nederlands-Antilliaanse beeldend kunstenaar Nelson Carrilho.

De Frank Boeijen Groep schreef naar aanleiding van de moord op Kerwin Duinmeijer het nummer "Zwart wit". Zanger Frank Boeijen is naar eigen zeggen vanwege dit nummer meerdere malen met de dood bedreigd door de moordenaar van Duinmeijer en kreeg tijdelijk politiebescherming.^[8] In Diemen werd een straat naar Duinmeijer vernoemd. Deze werd later hernoemd naar Kerwin Lucasstraat, naar de officiële naam van Duinmeijer.^[9]

De in 2008 uitgebrachte fictieve film "Skin" van regisseur Hanro Smitsman is losjes gebaseerd op de moord op Kerwin Duinmeijer.^[10] De film richt zich op de achtergronden van de dader.

Externe link

• Stichting Vrienden van Kerwin